Czynnikiem jednoczącym państwo jest zwykle język. W ZSRR język rosyjski nie miał statusu prawnego, niemniej był językiem urzędowym na terenie całego kraju. Po rozpadzie Związku Radzieckiego wszystkie ex-republiki wprowadziły jako urzędowe swoje języki narodowe.
Co ze znajomości języka rosyjskiego pozostało w byłych republikach po 30 latach? Dane zebrał dla portalu rbc.ru Denis Worosziłow. Najlepiej mówią po rosyjsku Kazachowie (60,5%), Łotysze (64,4%), Słowianie (Ukraińcy – 56,2%; Białorusini – 54,7%), rzadziej dobrze znają go Uzbecy (23,8%), Turkmeni i Tadżycy (po 27,7%).
Jak wskazuje załączona poniżej mapa status języka rosyjskiego w byłych republikach jest różny i, dodajmy, zmienny w czasie. Najbardziej niemile jest widziany na Ukrainie i w Mołdawii. Na Ukrainie w 2019 r. za jedyny państwowy uznano język ukraiński, w tym języku odbywa się nauczanie, jest 92% przekazów tv i 86% radiowych. Rosyjski dopuszczalny jest na terenach, gdzie ponad 10% obywateli stanowią Rosjanie. Mołdawia już w 1989 r. zrezygnowała z grażdanki, a w 2021 r. całkiem przeszła na wyłącznie mołdawski jako język urzędowy, zrezygnowano nawet z rosyjskiego jako międzynarodowego. W Turkmenii konstytucja z 1992 r. uznała turkmeński za język urzędowy, a w 1993 zmieniła alfabet na łaciński i zaczęto wycofywać rosyjski z mediów i nauczania, traktując go jako język obcy. W Kazachstanie obowiązuje nauczanie 3 języków – rosyjskiego, angielskiego i oczywiście kazachskiego. Na Łotwie i w Estonii rosyjski traktowany jest jako język obcy. Odwrotnie działa Białoruś – nie tylko rosyjski jest tam równoprawnym drugim językiem państwowym, jeszcze w konstytucji zapisano, że tak ma być na zawsze.
A jak jest obecnie w Rosji? Status języka państwowego na całym jej terytorium ma oczywiście język rosyjski, nie mniej republiki mają prawo uznawać języki narodowe za urzędowe i rzeczywiście w 21 republikach są nimi. Na całym terytorium kraju obowiązuje jednolity program nauczania i jednolity egzamin ukończenia szkoły średniej, który decyduje o dostępie do uczelni wyższych. Putin w ostatnich latach kładzie nacisk na nauczanie języka rosyjskiego.
Komentarze
Prześlij komentarz